Meer dan de helft van je energierekening gaat op aan belastingen en vaste kosten
De energiebelasting in Nederland stijgt in 2026 naar een historisch hoog niveau, waarmee ons land de absolute koploper in Europa wordt op het gebied van overheidsheffingen op gas en stroom. Voor een gemiddeld huishouden betekent dit dat de energienota opnieuw duurder uitvalt.
Volgens berekeningen van vergelijkingssite Gaslicht.com betalen huishoudens door de hogere belasting bijna 6 euro extra per jaar. Daarbovenop stijgen de netbeheerkosten, waardoor de rekening nog eens met circa 25 euro oploopt. In totaal wordt de energierekening voor veel gezinnen dus ruim 30 euro per jaar duurder, en dat in een periode waarin veel Nederlanders al worstelen met inflatie en hoge woonlasten.
Koploper in Europa
Nederland kende al een van de hoogste energiebelastingen binnen de Europese Unie, maar door deze stijging wordt die positie verder verstevigd. Het kabinet rechtvaardigt de verhoging als onderdeel van het klimaatbeleid en de stimulans om zuiniger en duurzamer met energie om te gaan. Critici wijzen er echter op dat juist lage- en middeninkomens de rekening betalen, omdat zij minder mogelijkheden hebben om te investeren in isolatie, zonnepanelen of een warmtepomp.
Oplopende druk op de consument
Naast de hogere belastingen en netbeheerkosten spelen ook de ontwikkelingen op de energiemarkt een rol. Hoewel de groothandelsprijzen voor stroom en gas de afgelopen maanden zijn gedaald, vertaalt dit zich vaak slechts beperkt door naar de consument, onder meer door de belastingen en toeslagen die een groot deel van de energierekening uitmaken.
Volgens energie-experts gaat inmiddels meer dan de helft van de energierekening op aan belastingen en vaste kosten. “De variabele energieprijs kan dalen, maar door de hoge heffingen merkt de consument daar steeds minder van,” aldus een woordvoerder van Gaslicht.com.
Politieke discussie
De stijgende energiebelasting zal waarschijnlijk opnieuw onderwerp van debat worden in Den Haag. Verschillende partijen hebben al gewaarschuwd voor een verdere uitholling van de koopkracht. Het kabinet houdt echter vast aan de huidige koers, die volgens hen nodig is om de klimaatdoelen van 2030 te halen.
rekenvoorbeeld in euro’s (indicatief, op basis van de verdeling 45% energieprijs / 35% belastingen / 20% netbeheerkosten).
Voorbeeld 1 — Maandbedrag €150
| Kostenpost | Bedrag p/m | Na verhoging 2026* |
|---|---|---|
| Energieprijs (gas/stroom) | €67,50 | €67,50 |
| Belastingen | €52,50 | €53,00 (+€0,50) |
| Netbeheerkosten | €30,00 | €32,08 (+€2,08) |
| Totaal | €150,00 | €152,58 |
* Verdeling blijft gelijk; alleen de aangekondigde verhogingen zijn toegevoegd: +€0,50 p/m aan belastingen (= €6/jaar) en +€2,08 p/m aan netbeheerkosten (= €25/jaar). Nieuwe totaal: €150 + €2,58 = €152,58 p/m.
Voorbeeld 2 — Jaarbedrag €1.800
| Kostenpost | Bedrag p/j | Na verhoging 2026* |
|---|---|---|
| Energieprijs (gas/stroom) | €810 | €810 |
| Belastingen | €630 | €636 (+€6) |
| Netbeheerkosten | €360 | €385 (+€25) |
| Totaal | €1.800 | €1.831 |
Wat kun je hieruit halen?
- De aangekondigde verhogingen maken in dit voorbeeld het verschil tussen €150,00 → €152,58 per maand (of €1.800 → €1.831 per jaar).
- Daalt of stijgt je variabele verbruikstarief, dan verandert vooral het deel “Energieprijs”; de vaste verhogingen van belastingen en netbeheer blijven dan gewoon doorwerken.
Veelgestelde vragen (FAQ) over energiebelasting
1. Wat is energiebelasting eigenlijk?
Energiebelasting is een heffing die de overheid oplegt op het verbruik van gas en elektriciteit. Het doel is om huishoudens en bedrijven te stimuleren minder energie te gebruiken en zo de CO₂-uitstoot terug te dringen.
2. Hoeveel stijgt de energiebelasting in 2026?
Voor een gemiddeld huishouden stijgt de belasting met ongeveer 6 euro per jaar. Samen met de oplopende netbeheerkosten komt dit neer op een totale stijging van circa 30 euro per jaar.
3. Waarom stijgt de energiebelasting opnieuw?
De verhoging maakt deel uit van het klimaat- en energiebeleid van de overheid. Door energie duurder te maken, hoopt de regering dat consumenten sneller overstappen op duurzame alternatieven zoals zonnepanelen, isolatie en warmtepompen.
4. Is Nederland echt de duurste in Europa?
Ja. Nederland staat al jaren in de Europese top als het gaat om hoge belastingen op energie. Met de nieuwe verhoging verstevigt ons land die positie en betalen Nederlanders per kWh stroom en per m³ gas aanzienlijk meer belasting dan in omringende landen.
5. Hoe kan ik mijn energierekening verlagen ondanks de hogere belasting?
- Vergelijk energieleveranciers regelmatig om te profiteren van scherpe contracten.
- Investeer in isolatie om je gasverbruik te verminderen.
- Maak gebruik van subsidies en regelingen voor verduurzaming, zoals voor zonnepanelen of warmtepompen.
- Let op sluipverbruik door apparaten helemaal uit te zetten in plaats van op stand-by te laten staan.
6. Komt er nog compensatie vanuit de overheid?
Vooralsnog is er geen nieuwe brede compensatieregeling aangekondigd, zoals de energietoeslag die tijdens de energiecrisis werd ingevoerd. Wel blijft de overheid inzetten op subsidies voor verduurzaming, zoals de ISDE-subsidie(Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing).
