Sluipverbruik (ook wel stand-by- of sluimerverbruik genoemd) is stroomgebruik door apparaten die ogenschijnlijk uitgeschakeld zijn of op stand-by staan, maar toch continu energie verbruiken omdat ze nog aan het stopcontact zijn aangesloten.
Gemiddeld verbruikt een Nederlands huishouden jaarlijks zo’n 450 kWh aan sluipverbruik, wat neerkomt op ongeveer € 90 tot € 120 per jaar. Dit lijkt misschien bescheiden, maar het kan oplopen tot honderden euro’s, zeker bij oudere apparaten.
Op grotere schaal is sluipverbruik ook opvallend: wereldwijd is het verantwoordelijk voor zo’n 2 % van het totale stroomverbruik en 1 % van de CO₂-uitstoot.
Waarom is sluipverbruik een probleem?
- Extra kosten: Al die kleine beetjes energie bijdragen aan een hogere energierekening.
- Onzichtbaar verbruik: Je merkt er zelden iets van—en dat maakt het lastig om in te grijpen.
- Milieueffect: Voorkombare uitstoot door onnodig stroomgebruik verhoogt je CO₂-voetafdruk.
Welke apparaten zijn de grootste sluipverbruikers?
Er zijn duidelijke boosdoeners:
- Boiler (close-in boiler / klein elektrisch boiler): tot zo’n 150 kWh per jaar.
- Computer, laptop & randapparatuur: desktops kunnen tot wel 220 kWh per jaar verbruiken.
- Gameconsoles (PlayStation, Xbox): zo’n 45 kWh per jaar.
- TV-decoder: tussen 30–130 kWh per jaar, afhankelijk van type en functies.
- Televisie: gemiddeld 4 kWh per jaar, maar bij netwerkfuncties tot 56 kWh.
- Internetmodems, keukenapparatuur, koffiemachine, printers, etc.: elk enkele tientallen kWh per jaar.
Kortom, vaak is het niet één apparaat dat opvalt, maar de optelsom van vele kleine verbruikers.
Hoe ontdek je sluipverbruik?
Meten is weten:
- Gebruik een energiemeter (€ 10–15). Je steekt die in het stopcontact en het apparaat erop; zo zie je direct hoeveel stroom het verbruikt als het uit lijkt te staan.
- Meet bij voorkeur een nacht lang. Deel het verbruik door het aantal uren, vermenigvuldig met het aantal stand-by uren per dag × 365 × stroomtarief om de jaarlijkse kosten te berekenen.
- Sommige slimme apps (zoals van Eneco) tonen sluipverbruik per maand en vergelijken met vergelijkbare huishoudens.
- Ook via een slimme meter met P1-aansluiting kun je verbruiksdata inzien.
Zo kun je sluipverbruik verminderen
1. Zet apparaten echt uit
Gebruik de fysieke aan/uit-knop in plaats van stand-by modus.
2. Stekker eruit halen
Apparaten waarvan je weet dat je ze een tijd niet gebruikt — verwijder de stekker.
3. Stekkerdoos met schakelaar
Sluit meerdere apparaten op een contactdoos met aan/uit-knop aan—met één druk op de knop zet je ze tegelijk uit.
4. Bespaarstekkers of power-savers
Deze schakelaars of stekkerdozen zorgen dat apparaten daadwerkelijk geen stand-by verbruiken.
5. Tijdschakelaar of smart plug
Automatiseer uitschakelen — bijvoorbeeld ’s nachts je modem of TV-hoek volledig uitschakelen.
6. Inspecteer en vervang oude apparaten
Oude apparatuur verbruikt vaak meer; moderne apparaten volgen EU-energienormen en verbruiken veel minder in stand-by.
7. Cvier kleiner verbruikmomenten
Bij sommige apparaten, zoals cv-ketels, is sluipverbruik functioneel. Kies eco‑stand in plaats van comfortmodus om gasverbruik te besparen.
Samenvatting (tabel)
| Aspect | Belangrijkste info |
|---|---|
| Gemiddeld sluipverbruik | ca. 450 kWh/jaar (~€90–120) |
| Totale impact | Tot 2 % van wereldverbruik, 1 % CO₂-uitstoot |
| Top sluipverbruikers | Boilers, pc’s, decoders, tv’s, modem |
| Meetopties | Energiemeter, slimme apps, P1-meter |
| Maatregelen | Uitschakelen, stekkerdozen, timers, eco-stand |
Conclusie
- Sluipverbruik is een actuele én onzichtbare kostenbron.
- Veel besparing mogelijk met kleine ingrepen: meten, bewust uitschakelen, moderne apparaten, en slimme tools.
- Doe je huishouden een duurzame gunst—én je portemonnee blij zal zijn.
