Energiebedrijf Eneco gaat netbeheerder TenneT actief ondersteunen bij het ontlasten van het overvolle Nederlandse stroomnet. Op piekmomenten zet het concern zijn gascentrales en andere energieproductie in de regio Utrecht in om het net in balans te houden. Deze maatregel moet de druk op een van de grootste knelpunten in de Nederlandse energie-infrastructuur fors verminderen.
Dat maakte topman As Tempelman donderdag bekend bij de presentatie van de jaarcijfers. De CEO, die binnenkort vertrekt bij het concern, benadrukt dat Eneco zich steeds meer zal richten op het balanceren van de energiemarkt. “We kunnen de Flow Traders van de energiemarkt worden,” aldus Tempelman, verwijzend naar de snelle handel en flexibiliteit die dit vraagt.
Slimme oplossingen: korting voor klanten
Eneco experimenteert daarnaast met het op afstand aansturen van apparatuur bij huishoudens. Klanten die toestaan dat hun apparaten – zoals warmtepompen, laadpalen of boilers – op slimme momenten worden in- of uitgeschakeld, kunnen korting krijgen op hun energierekening. Dit draagt bij aan een stabieler net en minder piekbelasting.
Resultaten onder druk: minder winst en omzet
Ondanks de strategische koers en de bijdrage aan netstabiliteit, boekte Eneco in 2024 een lagere winst dan het jaar ervoor. De nettowinst daalde van 209 miljoen naar 162 miljoen euro. Ook de omzet liep terug, van 8,22 miljard naar 7,23 miljard euro. Financieel directeur Nynke Dalstra spreekt van “solide resultaten in een onzekere markt.”
De winstdaling komt vooral door:
- Lager energieprijsniveau
- Hogere kosten voor verduurzaming
- Afbouw van gascontracten
- Dunner wordende marges op consumentenlevering
Historisch hoge investeringen in duurzame energie
Ondanks de winstdaling trok Eneco een recordbedrag uit voor investeringen: in totaal werd 1,2 miljard euro geïnvesteerd in duurzame projecten zoals windparken, warmtenetten en laadinfrastructuur. Dat is 20 procent meer dan in 2023. Deze investeringen passen in de ambitie om in 2035 volledig klimaatneutraal te opereren.
Tempelman erkent dat de energietransitie financieel zwaar weegt. “We investeren fors in duurzame energie, maar dat drukt op de korte termijn onze winstgevendheid.”
Tegenslagen: geen bod op windpark IJmuiden Ver
Vanwege stijgende rente- en inflatiekosten zag Eneco vorig jaar af van deelname aan de aanbesteding voor het grootschalige windpark IJmuiden Ver (4 gigawatt). Wel blijft het concern via samenwerkingen eigenaar van meerdere windparken, waaronder Prinses Amalia, Luchterduinen, Borssele III & IV en Hollandse Kust Noord. Samen met Shell werkt Eneco aan het project Hollandse Kust West.
Het bedrijf ondervindt bovendien steeds meer hinder van de grillen van het weer. Het eerste kwartaal van 2025 was qua windkracht het slechtste sinds 1989, wat leidde tot een “significant lagere productie” van windenergie. Zonnige perioden maakten dat slechts beperkt goed.
Politieke barrières en onzekere markten
Tempelman uit stevige kritiek op de overheid: “De investeringszekerheid wordt ernstig ondermijnd door politieke besluiteloosheid.” Hij wijst onder andere op:
- Het vastlopen van de wind-op-zee-plannen
- De trage start van groene waterstofproductie
- De Warmtewet, die aanleg van warmtenetten belemmert
- De mogelijke onteigening van bestaande warmtenetten
Deze factoren vergroten volgens Tempelman de onzekerheid op de energiemarkt en hinderen Eneco in zijn verduurzamingsplannen.
TenneT-deal brengt geld, maar verhoogt uitstoot
De samenwerking met TenneT levert Eneco wel extra inkomsten op, maar heeft ook een keerzijde: de inzet van gascentrales leidt tot meer CO₂-uitstoot. Toch wist het bedrijf zijn totale uitstoot over 2024 met 44 procent te verlagen ten opzichte van 2019: van 16,5 megaton naar 9,3 megaton. Tegelijkertijd werd de energiecapaciteit vorig jaar met 17 procent uitgebreid.
Stabiel klantenbestand, lager verbruik
Het aantal klanten van Eneco bleef stabiel op 2,1 miljoen. Het gemiddelde energieverbruik per klant daalde, mede door bewust energiegebruik en zachte winters. Ook leverden klanten meer zonnestroom terug aan het net, wat de marges onder druk zette. Daarnaast moest Eneco vaker dure stroom inkopen op piekmomenten vanwege netcongestie en verplichte balancering
